«Төрөөбүт дойдутугар бэриниилээх, бары өттүнэн дэгиттэр сайдыылаах ыччат инники олоҕор эрэллээх, бигэ тирэхтээх буолара саарбаҕа суох»
И.М.Павлов
Оскуолабыт, сүрүннээн, байыаннай-патриотическай хайысханан салайтаран үлэлиир. Ол курдук мин, учууталым Матвеева Павлина Артемовна уонна Чурапчы, Таатта военкоматын хамандыыра Андреев Николай Михайлович Саха Өрөспүүбүлүкэтин аатыттан делегация буолан, олунньу 27-28 күнүгэр Подмосковье байыаннай бөһүөлэгэр Нахабиноҕа, Сэбиэскэй Сойуус Геройа, байыаннай наука доктора, профессор Дмитрий Михайлович Карбышев кэриэһигэр 5-с Бүтүн Арассыыйатааҕы научнай-практическай кэмпэриэнсийэҕэ кыттыыны ылбыппыт. Кэмпэриэнсийэ Арассыыйа Инженернэй-байыаннай сэбилэниилээх күүһүн штабыгар Д.М. Карбышев аатынан научнай-чинчийэр Киин институтугар ыытыллыбыта. Арассыыйаттан уопсайа 40 дакылаат ааҕааччы: Саха Өрөспүүбүлүкэтиттэн, Волгоград уобалаһыттан, Саратов, Петрозаводск, Тверь, Москва куораттартан уонна Нахабино рабочай бөһүөлэктэн кыттыбыта.
Бу кэмпэриэнсийэҕэ баран, Инженернэй-байыаннай сэбилэниилээх күүс историятын, сыалын-соругун, Сэбиэскэй Сойуус Геройа, байыаннай наука доктора, профессор Д.М. Карбышев олоҕун, үлэтин-хамнаһын кытта билсэн, билиим-көрүүм кэҥээтэ.
Атын оҕолор үлэлэрэ олус интэриэһинэй, хас да сыллаах кэтээн көрүүттэн, чинчийиитэн тахсыбыта тута харахха быраҕыллар. Научнай-чинчийэр Киин институт дьиэтэ-уота истиин-тастыын музей курдук этэ. Офицердар институт саҥа байыаннай техникалары билиһиннэрбиттэрэ, көрдөрбүттэрэ уонна мин байыаннай техниканы илэ харахпынан көрөн, тус бэйэм баҕа санаабын толорбутум.
Биһиги үлэбит “Заветы И.М. Павлова – основы военно-патриотического воспитания” диэн Иван Михайлович түмэн, айан таһаарбыт кинигэлэригэр оҕону патриотическай тыыҥҥа иитэр сүбэлэригэр, хайысхаларыгар олоҕурбуппут. Мин Иван Михайлович Павлов айымньылаах үлэтин кытта өссө алын сүһүөх кылааска үөрэнэ сылдьан, учууталым ыйан-кэрдэн биэриитинэн, кыралаан билсиһэн саҕалаабытым. Иван Михайлович мин хос эһээм Сергеев Николай Антонович туһунан ахтыы суруйан биэрбитэ, ону учууталбынаан сайыннаран, кэҥэтэн, үлэлээбиппит.
Кэмпэриэнсийэ түмүгүнэн 1, 2, 3 миэстэ тахсыбыта уонна икки анал аат бэлиэтэммитэ. Онтон үһүс миэстэҕэ Саха сирэ тиксибитэ. Грамотанан, кубогынан уонна анал бэлиэнэн наҕараадаламмыппыт. Кэмпэриэнсийэ үрдүк тэрээһиннээхтик ааспыта. Маннык үрдүк таһымнаах кэмпэриэнсийэҕэ Саха сирин, Чурапчы улууһун аатыттан кыттыыны ылан кэлбиппиттэн олус үөрэбин, астынабын, киэн туттабын. Чинчийэр үлэ соҕотох киһи үлэтэ буолбатах. Учууталбар Павлина Артемовнаҕа уонна күүс-көмө буолбут оскуолам коллективыгар, чуолаан, директор Дьячковскай Михаил Владимировичка уонна бииргэ үөрэнэр оҕолорбор махталым муҥура суох. “Эдэр карбышевтар” общественнай хамсааһын салайааччыта Анатолий Николаевич Храмов бу маннык үрдүк таһымнаах кэмпэриэнсийэҕэ кыттыыны ыларбытын көҕүлээбититтэн олус астынабын.
Хас биирдии үөрэнээччи, туох-ханнык иннинэн, патриотическай тыыҥҥа иитиллиэхтээх дии саныыбын…
Саша СЕРГЕЕВ,
11 кылаас үөрэнээччитэ, И.М. Павлов аатынан Чурапчы орто оскуолата